Uniwersytety ludowe to koncepcja edukacyjna, której filarem jest pedagogika grundtvigiańska. Nazwa jej pochodzi od duńskiego myśliciela i pedagoga Nicolasa Frederika Grundtviga. Chociaż rozwijała się głównie w krajach skandynawskich, jej założenia przeniknęły poza ich granice. 
Uniwersytety ludowe powstały jako odpowiedź na potrzeby ludności wiejskiej i pracującej. W imię dostępności edukacji, powstały miejsca, które umożliwiały podjęcie edukacji i kształcenia.

Idea uniwersytetów ludowych to podejście zakładające, że edukacja powinna być dobrem dostępnym dla każdego, niezależnie od wieku, wykształcenia czy pozycji społecznej.

Jednym z podstawowych założeń jest myśl, że edukacja człowieka trwa przez całe życie, a nauka nie powinna ograniczać się tylko do lat dziecięcych i młodości. To dlatego uniwersytety ludowe otwarte są dla osób w różnym wieku, oferują kursy i zajęcia odpowiadające zainteresowaniom i potrzebom uczestników.

Ważnym elementem zaczerpniętym z pedagogiki grundtvigiańskiej jest skupienie na jednostce i umożliwienie jej rozwoju, zabierania głosu i uczestnictwa w dyskusji. Promowane są także interdyscyplinarność i aktywne życie kulturalne. Holistyczne spojrzenie na świat i zachodzące w nim procesy, jest niezbędne, by pewnie i bezpiecznie poruszać się w sferach nie tylko międzyludzkich, ale też gospodarczych czy politycznych.

Muzyka, literatura, sztuka, a także wszystkie formy ekspresji artystycznej to kolejna integralna część uniwersytetów ludowych. Dzięki byciu w jedności i zrozumieniu przeciwdziała się wykluczeniu społecznemu i buduje społeczność opartą na równości i szacunku.

Pedagogika grundtvigiańska i uniwersytety ludowe mają na celu rozwijanie w uczestnikach umiejętności współpracy, krytycznego myślenia, a także poczucie, że są ważnym elementem najbliższej społeczności.

Dzięki uniwersytetom ludowym dorośli mogą kontynuować naukę, ale także rozwijać i odkrywać swoje pasje i talenty w dowolnym momencie życia.